Beheer en onderhoud in vogelvlucht

Bij Visie, functie-eisen en streefbeelden gaan we hier uitgebreider op de achtergronden in.

Onderaan deze pagina staan linkjes naar pagina's over het beheerplan en het onderhoudsplan.

Uitgangsunten en randvoorwaarden

Voor het uitvoeren van het beheer en onderhoud maakt de waterkeringbeheerder keuzes en houdt daarbij rekening met:

• De uitgangspunten: datgene wat als de basis of het vertrekpunt wordt gezien. Het biedt houvast bij de ontwikkeling van doelen en andere gedachten of ideeën. Bij het beheer zijn dat de gemaakte beleidskeuzes. Maar ook letterlijk de startsituatie van waaruit hij werkt, zoals een verruigd talud.
• De randvoorwaarden: de grenzen waar hij rekening mee moet houden, zoals wet- en regelgeving, financiën.
• Het gekozen doel van de grasbekleding.
• De varianten, dat zijn manieren waarop het doel is te bereiken.

Vormen van beheer

Het beheer in de eerste vier jaar na inzaai valt onder ontwikkelingsbeheer, in deze handreiking scharen we die onder de aanleg. Na 4 jaar (wanneer de gewenste vegetatiesamenstelling en -structuur is bereikt) bestaat het beheer uit instandhoudingsbeheer. Als de situatie niet is zoals die moet zijn, kan de beheerder kiezen voor omvormingsbeheer of voor herstelbeheer als het gewenste kwaliteitsniveau ontbreekt.
Soortenrijke dijken vragen vaak een aangepast beheer waarbij zoveel mogelijk aanwezige plantensoorten (grassen en kruiden) de kans krijgen te bloeien en zaden te maken.
De aanwezigheid van wettelijk beschermde planten– en diersoorten kan aanleiding zijn het beheer (lokaal) en al dan niet tijdelijk te wijzigen.

Eigendomssituatie

Belangrijk voor het beheer- en onderhoudsplan is de eigendomssituatie van de kering.

Wanneer de dijk niet in eigendom van de waterkeringbeheerder is, kan deze grondeigenaren alleen aansturen via juridische instrumenten. Dit zijn de Keur, de Legger en de Schouw. Daarin staan bepalingen over het onderhoud en de toezicht daarop. Natuurlijk kan de waterkeringbeheerder ook specifieke beheer- of onderhoudsafspraken maken met eigenaren.

Als de dijk wel in eigendom is van de waterkeringbeheerder bepaalt de beheerder de beheerstrategie voor de grasbekleding en kan hij de onderhoudsploeg of onderhoudsnemer direct aansturen.

Gegevensbeheer

Voor het goed beheren van de waterkering is gegevensbeheer inmiddels essentieel. Op deze site maken we de keuze daar niet diep op in te gaan. We verwijzen wel naar een scriptie over De Grasmonitor, uitgevoerd door Daan Vriend bij Waterschap Rijn en IJssel.